Bu bölümde Linux işletim sisteminde kullanılan temel komutların kullanımlarını açıklamaya kaldığımız yerden devam ediyoruz. Dilerseniz bu seri ile ilgili diğer yazılarımızı da sitemizden okuyabilirsiniz …
1) history : Daha önce kullanılmış olan bin komutu terminal ekranında listeler. Kullanım için terminal ekranına “history” yazılması yeterlidir. Açılan ekrandan çıkmak için “q” tuşu kullanılır.
2) more: Ekranda oluşacak çıktıyı daha dikkatli incelenebilmesi için sayfalar şeklinde açar. Sadece ileriye doğru okumalar yapar, sayfalar arasında ilerleyebilmek için space (boşluk) tuşu kullanılır. Komutun temel kullanımı aşağıdaki gibidir.
3) less: More komutunun daha gelişmiş halidir. Sayfalar arasında hem ileriye hem de geriye doğru okuma yapma imkanı sağlar. Less komutu ile açılmış sayfanın bir örneğini aşağıda görebilirsiniz
4) find: Gerçek zamanlı arama yapar. Çok detaylı bir komuttur, temel kullanımı “find <arama yapılacak dizin> <kullanılacak parametreler> <aranmak istenen dosya veya dizin>” şeklindedir. Find komutu ile genellikle “-name” ve “-type” parametleri kullanılır. “-name” parametresi isme göre “-type” parametresi ise türe göre arama gerçekleştirir.
5) updatedb : Linux veritabanını günceller.
6) locate: Locate komutu da find komutuna benzer şekilde arama yapar ancak aralarındaki temel fark find sistemden gerçek zamanlı arama yaparken locate komutu önceden sisteme kaydedilmiş veritabanı içerisinde arama yapar .Bu nedenle locate komutu find komutuna kıyasla daha hızlı sonuç verir ancak locate komutu kullanılmadan hemen önce “updatedb” komutunun çalıştırılıp veritabanının güncellenmesi tavsiye edilir.
7) which: İşletim sisteminde kullanılan komutların dosyalarının hangi dizinlerde tutulduklarının bilgisini verir.
8) shred : Bir dosyanın kurtarılamayacak şekilde sistemden silinmesine olanak tanır. Silinmek istenen dosyanın içerisini sıfırlarla doldurarak dosyanın önce içeriğini değiştirir daha sonra o dosyayı siler. Dosya içeriğini sıfırlar ile doldurmak için “-z” daha sonra dosyayı silmek için “-u” ve işlem sırasında detaylı bilgi almak için ise “-v” parametleri kullanılır. Temel kullanımı “shred -zuv <dosya_ismi> “ şeklindedir.
9) tar(tape archive) : Tar komutu birden fazla dosyayı sıkıştırıp arşivlemek ve önceden arşivlenmiş olan dosyaları arşivden çıkartmak için kullanılır. Temel kullanımı “tar -cvf <yeni_tar_dosyası> <arşivlenecek_dosya_1> <arşivlenecek_dosya_2> …“ şeklindedir. Bir arşivden dosyaları çıkartmak için kullanılacak komut ise “tar -xvf <tar_dosyası>” şeklindedir. “-c” parametresi bir tar dosyası oluşturur, “-x” parametresi tardan dosya çıkartma işlemi yapar , “-v” parametresi işlem hakkında detaylı bilgi verir son olarak “-f” parametresi ise bir dosya adı girmemize olanak sağlar.
10) ln(link): Bir dosyaya farklı bir dosya oluşturarak oluşan yeni dosya üzerinden erişim sağlamaya olanak tanır .Windows işletim sistemlerinde ki kısayol oluşturma işlemi gibi düşünülebilir. Soft link ve hard link olmak üzere iki çeşittirler. Soft linkler disk üzerinde yer kaplamazlar ancak orijinal dosya silinirse veya ismi değiştirilirse bu linkler çalışamazlar. Temel kullanımı “ln -s <dosya_adi> <oluşacak_linkin_adi>” şeklindedir. Hard linkler ise orijinal dosya silindiğinde veya ismi değiştiğinde dahi çalışmaya devam edebilirler. Temel kullanımları “ln <dosya_adi> <oluşacak_linkin_adi> şeklindedir.”
Serinin üçüncü kısmının da sonuna geldik, umarım sizler için faydalı bir içerik olmuştur. Yeni yazımızda yeni komutlarda buluşmak ümidiyle. :-))
